Verslag over Surplus radioapparatuur lezing 20 mei 2025
Op 20 mei, tijdens onze maandelijkse bijeenkomst in De Zaagtand, hadden wij een interessante lezing over Surplus radioapparatuur. De lezing werd gegeven door Menno Putman PE1LDZ, een lid van de VERON afdeling Waterland.
Na wat opstartproblemen met de beamer en de laptop konden wij even na 20:00 uur beginnen.
Menno is een autoriteit op het gebied van Surplus apparatuur en is ook al jaren lid van de Surplus Radio Society (SRS).
Na een korte introductie over het verzamelen van dergelijke apparatuur, zoals een uitleg over de verkrijgbaarheid, een lijstje met belangrijke zaken die je moet weten als je deze spullen gaat verzamelen en ook de gevaren van deze oude apparatuur, denk daarbij aan straling, het giftige MFP en natuurlijk ook het enorme gewicht hetgeen je zomaar een hernia kan opleveren.
Na 1945 kwamen er veel Engelse en Amerikaanse apparatuur beschikbaar voor de amateurmarkt, zoals bijvoorbeeld:
- De 19 set met 1 buis, 12W vermogen en voor AM en CW
- De 38 set manpack voor AM
- De WS-88 de opvolger van de 38 set
- De Murphy B-40 en B41, veel gebruikt in de scheepvaart
- De BC-611, de bekende “Handy Talky” kristal gestuurd voor de 80 meter band
- De BC-1000, een draagbare FM transmitter voor FM 40-48 MHz
- De BC-191 en BC-375, de grote transmitters die later ook veel door piraten werd omgebouwd voor de middengolf, de zogenaamde VT kisten
In de 60er, 70er en 80er jaren kwamen beschikbaar de Amerikaanse ontwerpen die gebruikt werden door het NL leger. Fabricage gebeurde in NL in licentie bij v/d Heem en Philips.
Bekend uit deze periode zijn:
- De GRC-3030 gemaakt door v/d Heem
- De RT-3600, RT-3610 en 4600 serie
- De GRC-9 “Angry Nine” met bijbehorende eindversterkers LV80 en RA1
- De CPRC-26 manpack , 0,3 W en 47-55,4 MHz
- De RT-66, RT-67 en RT-68 waarvan de RT-68 voor amateurgebruik geschikt was.
- De RT-70, 0,5 W en 47-55 MHz
- De ontvangers R-108, R-109 en R-110
In de pauze gaf onze voorzitter Frits enige uitleg over de nabije activiteiten. Dit was de laatste maandelijkse bijeenkomst voor de zomervakantie. Er wordt nog een “dag in het veld” georganiseerd op 28 juni. Frits heeft contact gehad met het recreatieschap. Het is geen probleem dat wij dat aanwezig zijn die dag. Verder noemt hij nog de ruilbeurs welke de afdeling Waterland binnenkort gaat houden. Onze afdeling kan zich daarbij aansluiten.
Na de pauze ging Menno verder met de lezing en vertelt nog over de populaire RT-3600 en de missende modules nr. 6 en 7. Deze modules zijn door defensie verwijderd zodat de apparaten niet meer als zender gebruikt kunnen worden.
Na wat slechte ervaringen, die defensie had na de Balkan oorlog, wordt alle militaire apparatuur verschroot om te voorkomen dat buitenlandse mogendheden hier weer over kunnen beschikken.
In de 90er jaren zien we op de amateurmarkt verschijnen:
- De RT-3600 26-69,5 MHz
- De RT-4600 als opvolger van de RT-3600, maar van mindere kwaliteit
- De SEM-25, 15W en 26-70 MHz
- De SEM-35, 1W en 26-70 MHz in draagbare of in voertuiguitvoering
- De SEM-52A, 47-57 MHz
- De TeKaDe FSE 38/58, 35-58 MHz
Uiteraard zijn er nog meer apparaten die voor de amateur interessant zijn, maar om dat allemaal te bespreken moeten we een 3-daags seminar organiseren.
Om 21:35 uur is de lezing beëindigt en wordt Menno met een applaus en een envelop van de voorzitter bedankt.
Mijn conclusie als liefhebber van militair materieel is dat dit een interessante en leerzame lezing was.
Wim Lakeman PA5WL,
21 mei 2025